Τρίτη 27 Νοεμβρίου 2007

ΑΕΛΛΩ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΚΑΦΗ
Αελλώ, επιστροφή στα πάτρια ύδατα

Ήταν η θαλαμηγός που έφτιαξε το 1921 ο διάσημος Max Oertz για τον Αντώνη Μπενάκn.
Περιπλανήθηκε στον κόσμο, συνάντησε ανθρώπους που την ερωτεύθηκαν και την έσωσαν, έδωσε (κυριολεκτικά) τους δικούς της αγώνες και τώρα είναι πάλι εδώ, ένα πανέμορφο κλασικό σκάφος που χαίρεται τον ήλιο και τους ανέμους της Μεσογείου. Όσο και να περιπλανιέται κανείς στις θάλασσες, σπάνια θα συναντήσει κάποιο από τα λεγόμενα «κλασικά» ιστιοπλοϊκά σκάφη. Στην Ελλάδα, έχουμε πια τη χαρά να συναντάμε το Αελλώ. Ένα σκάφος που νίκησε το χρόνο για να γυρίσει πάλι εδώ, κουβαλώντας στις όμορφες γραμμές του ένα άρωμα από άλλες εποχές κι ιστορικές μνήμες...
Το Αελλώ σχεδιάστηκε το 1919 και καθελκύστηκε το 1921 στο Αμβούργο από τον Max Oertz. Ο Oetrz, που εκτός από διασημότερος, ίσως, σχεδιαστής της εποχής του ήταν γνωστός και σαν εφευρέτης, είχε χτίσει τα περίφημα σκάφη Germania και Meteor lV και V για τον Γερμανό Κάιζερ Γουλιέλμο Β', Το Meteor lV ανταγωνίστηκε το περίφημο Britannia του βασιλιά της Αγγλίας Γεωργίου Ε' και χρησιμοποιήθηκε σαν πολεμικό εργαλείο από τον Κάιζερ. Ο Γερμανός αυτοκράτορα ς έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία ναυτικών ομίλων και στο ξεκίνημα διεθνών ιστιοδρομιών.
Το Αελλώ ήταν αδελφό σκάφος του Meteor lV και, σήμερα, είναι το μοναδικό από τα μεγάλα schooner που σχεδίασε ο Max Oertz το οποίο εξακολουθεί να υπάρχει Ο άνθρωπος για τον οποίο κτίστηκε ήταν κι αυτός διάσημος: ο Αντώνης Μπενάκης, γόνος της περίφημης Οικογένειας μεγαλεμπόρων που είχε τότε τη βάση της στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Αντίθετα με άλλες μεγάλες προσωπικότητες, που μένουν στην ιστορία τυλιγμένες με την επισημότητα του έργου τους, ο Αντώνης Μπενάκης μας είναι γνωστός όχι μόνο σαν πλούσιος μεγαλέμπορος, εθνικός ευεργέτης, πολιτικός, ιδρυτής του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος και από τα τόσα άλλα έργα και τις πρωτοβουλίες του, αλλά και σαν ένα χαρούμενο, ειλικρινές και ακέραιο παιδί. Είναι ο «Τρελλαντώνης» του ομώνυμου βιβλίου της αδελφής του, της Πηνελόπης Δέλτα, που τον λάτρευε!
Η Οικογένεια Μπενάκη έχει ρίζες από τη Μεσσηνία και τη Χίο, αλλά την εποχή που «γεννήθηκε» το Αελλώ βρισκόταν, όπως ήδη αναφέραμε, στην Αλεξάνδρεια. Ο Αντώνης Μπενάκης γεννήθηκε στην Αίγυπτο, πάντα όμως είχε το νου του στην Ελλάδα Μόλις 25 ετών, έτρεξε να καταταγεί εθελοντής στον πόλεμο του 1897 και εθελοντής ήρθε πάλι στην Ελλάδα το 1912-'13.
Ήταν γνωστή η αγάπη του για τον προσκοπισμό και τον ναυταθλητισμό. Στην Αλεξάνδρεια ήταν πρόεδρος του «Ελληνικού Ναυτικού Ομίλου Αλεξάνδρειας» (Ε.Ν.Ο.Α.).
Το Αελλώ ήταν ένα κόσμημα... Δικάταρτο, με ένα κατάστρωμα που απλωνόταν σε μήκος 30 μέτρων και είχε πλάτος πάνω από 6 μέτρα στο φαρδύτερο σημείο του, ξεδίπλωνε στον άνεμο όλη την ιστιοφορία ενός gaff rig schooner. Τα δώδεκα πόδια του βυθίσματος του και οι αριστουργηματικές γραμμές του Max Oertz του χάριζαν τη δύναμη που -χρόνια αργότερα- θα το έκαναν να διαπρέψει και σαν αγωνιστικό… Άλλωστε το ίδιο το όνομα Αελλώ, που ανήκε σε μια από τις Άρπυιες, κόρες του Θαύμαντος και της Ωκεανίδας Ηλέκτρας, ίσως να ήταν ουσιαστικά μια σύντμηση της λέξης Αελλόπους, που σημαίνει αυτόν που είναι γρήγορος στα πόδια σαν τη θύελλα...
Είναι άγνωστο πότε ακριβώς το Αελλώ εγκατέλειψε τη Μεσόγειο. Οι πληροφορίες λένε ότι κάποια στιγμή αγοράστηκε από έναν βαρόνο και ναυτικό αξιωματούχο της βρετανικής αυτοκρατορίας ο οποίος ξεκίνησε με το σκάφος ένα μεγάλο ταξίδι σε πολλά μέρη του κόσμου. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το σκάφος πουλήθηκε και πάλι, ώσπου εγκαταλείφθηκε σε ένα «mud berth», αβαθές αραξοβόλι σε έναν ποταμό της Αγγλίας. Όπως λέει και η ονομασία τους, σε αυτά τα αραξοβόλια τα σκάφη, με τη χαμηλή παλίρροια, ακουμπούν στο λασπερό βυθό. Αυτό ήταν καλή τύχη για το Αελλώ: έμεινε εκεί για τέσσερις δεκαετίες, αλλά η λάσπη πάνω στην οποία ακουμπούσε διατήρησε τη γάστρα!
Και πάλι από την αρχή...
Η δεύτερη νεότητα του σκάφους ξεκίνησε το 1985. Τότε ανακάλυψε την Αελλώ ο Νεοζηλανδός Cameron Chisholm, που δεν μπόρεσε να αντισταθεί στη γοητεία της. Αγόρασε το σκάφος και ξεκίνησε εργασίες αποκατάστασης. Οι καλύτεροι ειδικοί της Βρετανίας, στο Bristol και ανακατασκευή έγινε σανίδι με σανίδι.
Το ξύλο που χρησιμοποιήθηκε έχει κι αυτό μια μεγάλη δική του ιστορία: ήταν ένα φορτίο burma teak που ανασύρθηκε από ένα ναυάγιο του 1917! Αυτό το σπάνιο και όμορφο ξύλο έδωσε καινούργια ζωή και γοητεία στο Αελλώ.
Μετά από μερικά ταξίδια στη Μάλτα και τη Μεσόγειο, η Αελλώ πέρασε ένα σύντομο διάστημα στην ιδιοκτησία ενός Ιταλού λάτρη της Ιστιοπλοΐας, που έκανε ταξίδια με το σκάφος στην Καραϊβική και τον Ειρηνικό περνώντας από τη Διώρυγα του Παναμά. Τη δεκαετία του '90, η Αελλώ βρίσκεται στο Maine και στο Fort Lauderdale της Φλόριντα, όπου αγοράζεται από ένα μέλος της βαθύπλουτης Οικογένειας των Ροκφέλερ. Το όμορφο σκάφος δέχεται πάλι όλες τις φροντίδες που το κάνουν ένα υπέροχο αγωνιστικό. Παίρνει μέρος σε διεθνείς ιστιοδρομίες, κερδίζοντας αρκετούς τίτλους. Οι ακτές της Αμερικής, και αρκετά ταξίδια στις δυο πλευρές του Ατλαντικού, συνθέτουν τις αγωνιστικές της υποχρεώσεις... Η ομορφιά, η ευγενική καταγωγή και οι επιδόσεις της τραβούν τα φώτα της δημοσιότητας. Το 1997, στην «επανέκδοση» του πρώτου επίσημου Transatlantic Race του 1905, το Αελλώ φιλοξενεί την κύρια κάμερα που φιλμάρει τον αγώνα...
Η επιστροφή
Και επιτέλους, πριν από τέσσερα περίπου χρόνια, η Ιστορία του Αελλώ διασταυρώθηκε με τα βήματα του νέου του ιδιοκτήτη, του ανθρώπου που έμελλε να το οδηγήσει πίσω στη Μεσόγειο και την Ελλάδα.. Ο Ίωνας Βαρουξάκης είχε από καιρό στο νου του να αγοράσει ένα Ιστιοπλοϊκό σκάφος, είχε μάλιστα ξεκινήσει με την ιδέα να πάρει ένα παραδοσιακό καΐκι. Κάποια στιγμή έμαθε για το Αελλώ. Πήγε να το δει στο Fort Lauderdale και αμέσως κατάλαβε ότι είχε βρει αυτό που ζητούσε. «Μόλις έβαλε το πόδι του στο σκάφος ήξερε...» λέει στο YMS ο αδελφός του, Αλέξης. «Ήταν η χημεία».
Το σκάφος ήταν σε αρκετά καλή κατάσταση, ώστε οι διαπραγματεύσεις να κρατήσουν μήνες. Τελικά, η Αελλώ ήταν έτοιμη για το ταξίδι της επιστροφής. Η μεταφορά της από την Αμερική ως την Ευρώπη έγινε μέσα σε πλωτή δεξαμενή και ο νέος της ιδιοκτήτης πήγε να την παραλάβει και να την φέρει στη συνέχεια από τη Γαλλία στην Ελλάδα.
Μετά από περισσότερα από εβδομήντα χρόνια περιπλανήσεων και περιπετειών, το Αελλώ είχε ξαναγυρίσει στη Μεσόγειο.
Ένα μπαλκόνι στο νερό
Όταν βγαίνει από το λιμάνι και ανοίγει τα πανιά, το Αελλώ δίνει μια απίστευτη αίσθηση επαφής με τη θάλασσα. Αντίθετα με τα περισσότερα σύγχρονα σκάφη, ο χώρος στο κατάστρωμα είναι τεράστιος και το χαμηλό παραπέτο μοιάζει απλά με ένα μπαλκόνι πάνω στο νερό...
Η αίσθηση στο ντεκ είναι εκπληκτική. «Όταν κάναμε τη φωτογράφηση έρχονταν κάποια δελφινάκια, σχεδόν τα αγγίζαμε» λέει ο Αλέξανδρος Βαρουξάκης. «Έχεις την αίσθηση της θάλασσας. Μπορείς να ξαπλώσεις και στο δίχτυ...». Είναι η τρίτη χρονιά που το Αελλώ έχει επιστρέψει στην Ελλάδα, και το χειμώνα οι νέοι ιδιοκτήτες έκαναν με τη σειρά τους εκτεταμένες εργασίες στο σκάφος για να αναδείξουν όλη την κλασική του ομορφιά.
Το Αελλώ έχει διατηρήσει μεταξύ άλλων τα αυθεντικά μπρούντζινα εξαρτήματά του. Ανάμεσα σε άλλα παλιά αντικείμενα είναι και ένα μικρό tender με τα κουπιά του. Όποια κομμάτια της διακόσμησης δεν είναι αυθεντικά ή παλιά, διαλέχτηκαν για να ταιριάζουν στην κλασική ατμόσφαιρα του Αελλώ. Στη θάλασσα το σκάφος ταξιδεύει πολύ γρήγορο. Ο καπετάνιος και το πλήρωμα συνδυάζουν τα πέντε αυτόματα βιντζιρέλα με τα διάφορα πανιά. Η ανακατασκευή ολόκληρου του rigging, που έγινε μετά από αυτήν του σκάφους από τον Σπένσερ, διατηρεί όλες τις λεπτομέρειες του αυθεντικού εξαρτισμού.
Ρωτάμε τον καπετάνιο του Αελλώ πώς είναι η αίσθηση της πλεύσης με ένα τόσο ξεχωριστό σκάφος. «Απίθανη», απαντά. «Καταρχήν είναι σαν να είσαι σε ταινία! Το σκάφος είναι ταξιδιάρικο, ταξιδεύει ωραία ακόμα και με λίγο αέρα. Έχει πολύ καλή υδροδυναμική, μεγάλη αδράνεια, δε σταματά στο κύμα...».
«Έχει ψυχή αυτό το σκάφος» συμφωνεί και ο Αλέξης Βαρουξάκης. «Εγώ, ας πούμε, πήρε χρόνο να τη μάθω. Ο αδελφός μου την αισθάνεται. Είναι πεισματάρα, σου κάνει κόλπα πού και πού. Πρέπει, να την καταλάβεις, να την αγαπήσεις. Αυτό που νιώθουμε κι οι δυο είναι ότι το Αελλώ πήρε επιτέλους μια ανάσα, είπε αχ... επιστροφή στα πάτρια ύδατα. Κι αυτό πιστεύω ότι το αισθάνεται και το σκάφος!».
Η Aελλώ και το... αλφάβητο
O Αντώνης Μπενάκης είχε τόση αγάπη για το όνομα «Αελλώ», ώστε έδωσε την ονομασία Αελλώ Β στη θαλαμηγό που απέκτησε μετά το πρώτο Αελλώ. Το σκάφος εκείνο, ένα τρικάταρτο schooner κατασκευής Camper & Nicholson, βυθίστηκε δυστυχώς κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού του Πειραιά στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Σαν Aello Beta συναντάμε όμως και το πρώτο Αελλώ, μετά την ανακατασκευή του...
πηγή: «Ρετρό» – Σοφία Λοβέρδου, YACHTS MOTOR & SAILING, ΤΕΥΧΟΣ 56, ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ – ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2007

δείτε το video
www.ymo.gr/portal/index.php?categoryid=69&p2_articleid=470